خـود شنـاسـي

از: دکتر عليرضا نوربخش

ترجمه: دکتر صفورا نوربخش

     از زمان افلاطون تا به امروز، در سنت غرب، دانش به طور کلي بر مبناي اعتقاد موجه تعريف شده است. دانش يا از طريق اثبات تجربي يا از راه استدلال رياضي توجيه مي‌شود. مي‌دانيم که خورشيد مي‌تابد فقط و فقط اگر خورشيد بتابد و ما آنرا مشاهده کنيم. همچنين مي‌دانيم 4=2+2 صحيح است زيرا معناي 2 و 4 و علامت جمع و تساوي را مي‌فهميم.

     در همين راستا، فيلسوف فرانسوي رِنه دکارت (Rene Descartes) دانش انساني را به دو دسته طبقه‌بندي مي‌کند. دانش تجربي که بر اساس مشاهده‌ي حسّي است و دانش رياضي که بر مبناي تعاريف ما از مفاهيم رياضي و قوانين حاکم بر آن است. براي دکارت، خودشناسي تجربه‌اي شخصي است، دانشي که بلافاصله و از طريق درون‌نگري در اختيار ما قرار مي‌گيرد. من مي‌دانم که درد دارم زيرا درد را حس مي‌کنم. اگرچه دکارت مي‌توانست به همه چيز شک کند، از جمله به درستي عبارات رياضي، اما به شک خود نمي‌توانست شک کند. از آن‌جا که شک کردن نوعي فکر کردن است او در نهايت به عبارت مشهور «فکر مي‌کنم، پس هستم» رسيد. در نتيجه خودشناسي .....